Zabytki
09.11.2007.

Kościół
Obecny, drewniany kościół pod wezwaniem św. Anny, postawiony został w 1874 r. na miejscu wcześniejszej kaplicy dworskiej. W 1934 r. przedłużono nawę kościoła ku zachodowi i zakończono wieżą, w górnej części ośmioboczną i nakryto hełmem w kształcie ostrosłupa. Wówczas też cały kościół pokryto płytami eternitowymi, wskutek czego w dużym stopniu utracił swje walory estetycznei stylowe. Wewnątrz znajduje się wyposażenia z dawnej kaplicy (ołtarze, ambona, chrzcielnica). Ołtarze: główny i dwa boczne są rokokowe, w tym pierwszym znajdują się obrazy NP Marii ze św. Anną i Joachimem, jej rodzicami z II połowy XVIII w. Rokokowe są tak że ambona i chrzcielnicaw kształcie anioła dźwigającego czarę. Szczególnie cennym elementem wyposażenia jest grupa Ukrzyżowani-krucyfiks oraz posąg Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty, pochodzące z XIV w. Do niezwykłych zabytków zaliczyć też trzeba gotyckie posągi z początku XVI w. - św. Stanisława biskupa, patrona polski i św. Wigberta, benedyktyna z Anglii (VII w.), postać nie często spotykana w polskich kościołach.

             Plebania

Po przebudowie kościoła i uzyskaniu zgody władz kościelnych i świeckich na utworzenie niezależnej parafii, gmina Krzyszkowice rozpoczęła przygotowanie potrzebnych budynków dla przyszłego duszpasterza. Postanowiono zaadoptować budynek starej szkoły przebudowany w 1872 roku ze spichlerza gminnego na tymczasowa plebanię. Budynek ten bowiem stał wolny od czasu wybudowania nowej, murowanej szkoły w 1884 roku. Przybyły w 1886 roku do Krzyszkowic ksiądz Józef Macak zamieszkał w budynku nowej szkoły do czasu ukończenia remontu starej. Obok starej szkoły wybudowano pomieszczenia gospodarcze, pod które Natalia Dobrzańska właścicielka Krzyszkowic darowała pięć morgów gruntu. Po remoncie mieszkanie księdza stanowiły cztery pokoje, korytarz i kuchnia. W latach 1897-1898 z funduszy ofiarowanych przez księdza J.Macaka i Kółka Rolniczego w Krzyszkowicach dokonano ponownego remontu budynku plebańskiego. Wstawiono wtedy nowe okna, podłogi, drzwi. Wbudowano nowe piece i kuchnię. Ściany od wewnątrz otynkowano, a na zewnątrz obito deskami. Wyremontowano dach, wokół którego założono nowe drewniane rynny. Podwórze wyłożono brukiem.
W maju 1928 roku odbyło się posiedzenie Rady Gminnej, na które zaproszono W. Pytla. Podjęto wtedy temat budowy nowej plebanii. Ustalono siedemnastoma głosami "za" i dwoma "przeciw", że należy przenieść dom Motyków na miejsce Kółka Rolniczego, a uzyskaną w ten sposób parcelę oddać na rzecz probostwa Krzyszkowicach. Uznano, że to będzie miejsce najbardziej odpowiednie na wybudowanie nowej plebanii. Ówczesny właściciel Krzyszkowic Konstanty Romer, oddał gminie jeden mórg lasu, aby wynagrodzić jej stratę gruntu na rzecz Motyków. Na kolejnym zebraniu członkowie Kółka Rolniczego w Krzyszkowicach postanowili oddać parcelę Kółka wraz z budynkami w zamian za plebanie z budynkami gospodarczymi i całą jej parcelą. Decyzja ta została podjęta jednogłośnie. Dzięki temu w lipcu 1928 roku przystąpiono do budowy nowej plebanii. W październiku zakończono już prace związane z wykonaniem dachu. Budowę prowadził Jan Hołuj z Myślenic. Dzięki staraniom księdza proboszcza W. Pytla udało się zgromadzić fundusze w 1929 roku otynkowano plebanię oraz wybudowano niezbędne pomieszczenia gospodarcze. Roboty murarskie zakończono w czerwcu 1930 roku, a całą budowę w 1931 roku. W czasie odpustu św. Anny 26 lipca 1931 roku dokonano uroczystego poświęcenia nowej plebanii. Dokonał go ksiądz Józef Motyka, rodak z Krzyszkowic.
Ksiądz Jan Ryznar rozpoczął w 1965 roku częściowy remont plebanii - północnej części parteru. Wymieniono tam podłogi a w kuchni postawiono nowy piec. W lipcu 1968 roku staraniem księdza proboszcza Jana Ryznara plebania została z elektryfikowana. Wydatki pokryto z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży dwóch krów. Roboty wykonała firma Stanisława Okarmusa z Radziszowa. Po zakończeniu prac całą plebanię pomalowano.

 

Dworek
W widłach Głogoczówki, Krzyszkowianki i Skawinki, w miejscu naturalnie obronnym, wznosi się murowany, parterowy budynek dawnego dworu z początku XIX w., postawiony na fundamentach dawnego dworu z 1762 r., gruntownie przebudowany pod koniec XIX i XX w. Zachował się w nim tylko skromny stosunkowo, klasycystyczny wystrój architektoniczny, głównie w postaci filarowo-arkadowego portyku. Czterospadowy dach zmieniono na dwuspadowy. Przy wejściu nie ma typowej dla polskich dworków kolumnady. Zastępuje ją przestronny wysunięty hall i triada oszklonych łuków. Tympanon nad fasada runął . Do środka nie można wejść - bo grozi zawaleniem. Przez pewien czas we dworze była szkoła. Później mieszkania, a potem już nie dało się mieszkać. w 1982 r. w stanie zdewastowanym przejął go zakład Opakowań Blaszanych "Opakomet" i wkrótce przystąpił do restauracji w celu przystosownia do roli ośrodka wczasowo-rekreacyjnego oraz do uporządkowania poprzednio krajobrazowego, obecnie bardzo zniszczonego, parku z początku XIX w. W 1989 r. "Opakomet" wstrzymał wszelkie prace budowlane i porządkowe, a spakobiercy praw właścicieli upomnieli się o zwrot zawłaszczonego przez państwo budynku dworu i parku. W 1999 roku dwór wraz z parkiem został przekazany ostatniej właścicielce Teresie Romer-Mirosław i jej synowi Krzysztofowi Mirosław mieszkających obecnie we Wrocławiu.
W myślenickim Muzeum Regionalnym - Domu Greckim zachował się piec rozebrany i przeniesiony z podupadłego dworku. Warto go zobaczyć, bo jego kafle to polski herbarz.
Zdjęcia pokazują to co pozostało po dawnej świetności dworku i przyległego parku.

 

Cmentarz
Kilakset metrów na wschód od kościoła, przy drodze do Sieprawia, znajduje się cmentarz założony i poświęcony w1886 roku. Wzmianki w kronice parafialnej wskazują jednak na to, że cmentarz istniał już wcześniej. W centralnej jego części rośnie kilka żywotników zachodnich, a między nimi znajduje się nagrobek dawnej właścicielki wsi, ufundowany w okresie międzywojennym przez wdzięcznych mieszkańców wsi z napisem:
Tu spoczywają zwłoki J.O.Księżnej Augusty de Montleart zmarłej w Krzyszkowicach dnia 30 marca 1885 r., dobroczynność zmarłej znana była w całej okolicy.

 

Krzyż na cmentarzu.

 

Figura postawiona na cześć i chwałę Bogu.

Na cmentarzu znajduje się również grób księdza profesora Władysława Wichra (rodem z Krzyszkowic), wybitnego profesora Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Jaggielońskim. Uroczystości pogrzebowe odbyły się na Wawelu, a następnie w kościele parafialnym w Krzyszkowicach, które prowadził ówczesny biskup Karol Wojtyła (później papież Jan Paweł II).

 

Krzyże i kapliczki przydrożne.

Na terenie Krzyszkowic znajduje się wiele zabytkowych Krzyży oraz kapliczek przydrożnych. Wśród kapliczek kamiennych na uwagę zasługuje kapliczka św. Floriana . Ustawiono ją na kamiennym postumencie. Ufundowali ją Andrzej i Katarzyna Salowie w 1883 roku.

 

Kapliczka św. Jana Nepomucena, wykonana z drzewa na murowanym postumencie. Kapliczka ta została ustawiona przy wejściu do parku. Niestey nie wiadomo kiedy została ufundowana, a także przez kogo.

 

Jedna z kapliczek stoi w zagajniku lasu od strony północnej. Poświęcona została Matce Najświętszej. Umieszczony na kapliczce zapis: "Matko nie opuszczaj nas" wskazuje na to, że jej fundatorzy Władysław i Anna Oskwarkowie pragnęli powierzyć się Matce Bożej w trudnych czasach drugiej wojny światowej, bowiem na postumencie widnieje data fundacji z 1941 roku.

 

Kapliczka poświęcona Matce Bożej Różańcowej z Dzieciątkiem Jezus w ręku . Ponad figurą umieszczono krzyż, a na nim wizerunek Chrystusa. Po bokach znajdują się płaskorzeźby trudnych do rozpoznania świętych. Cała kapliczkę wykonano z kamienia ustawiono przy drodze Krzyszkowice - Siepraw. Została ufundowana przez cztery osoby: Reginę Jakuba Raczków, Katrzynę pochodzącąz tej rodziny i nieznanego fundatora. Na frontowej części widnieje słabo czytelny napis, z którego wynikałoby, że została ufundowana w 1892 roku.

 

Kolejna kapliczka kamienna postawiona została na granicy Krzyszkowic i Sieprawia w 1895 roku. Fundatorami byli Józeg i Katarzyna Grabowscy. Widnieją na niej cztery płaskorzeźby: w częsci frontowej Pan Jezus i św. Jakub, po bokach św. Józef i błogosławiona Jadwiga królowa.

 

Krzyż przy drodze Kraków - Zakopane.
Postawiony został w 1921 roku i ogrodzony metalowym płotkiem. Nieznany jest fundator.

 

Studzienka.
Umiejscowiona obok kościoła, dawniej źrodło wody pitnej dla wielu mieszkańców.

(źródło: Kronika Krzyszkowic)